Zmiany:

1. Rozbicie monopolu państwa

Po 1989 r. są już 4 podstawowe edukatory:
I. państwo
II. zakład pracy
III. osoby prywatne
IV stowarzyszenie społ.- oświatowe

Edukacja prywatna jest największym edukatorem (jeśli chodzi o liczbę instytucji). Nad tymi edukatorami były prowadzone kontrole, obserwacje przez państwo.

Wraz ze zmianami, pojawieniem się nowych sektorów – pojawiają się też nowe zadania.

Główne zadanie: BUDOWANIE NOWEGHO SYSTEMY OŚWIATY DOROSŁYCH, musi on nawiązywać do:

- rodzimych tradycji
- do społecznych potrzeb
- zdobyczy innych krajów

Te dwie ideały to przepustka do autentycznej demokratyzacji społeczeństwa:

a. Powszechność edukacji
b. Dostępność do różnorodnych edukacji

2. Do roku 1989 nie chciano wydobywać na światło dzienne pewnych informacji (zjawisk); to wyłonienie dziś pewnych pół działania edukacji:

- dostrzeżenie potrzeby edukacji nie tylko w mieście ale i na wsi
- zajęcie się uchodźcami i emigrantami
- rozbudowanie grup mniejszości narodowych
- osoby chore i niepełnosprawne
- osoby wykazujące trudności w adaptacji społecznej (osoby z rozmaitymi dewiacjami)
- bezrobotni

3.Dzisiaj coraz bardziej widzi się potrzebę rozszerzenia autonomiczności edukacji. Edukacja ma pełnić w przyszłości podstawową funkcję, czyli doskonalenie wiedzy, nowych umiejętności. Te funkcje pełni tzw. edukacja pozaszkolna. Edukacja szkolna natomiast to kompensacja braków, które wynikają z nie ukończenia szkoły w podstawowym okresie.

By system edukacji był skuteczny musi być:

- uregulowany prawnie
- sprawne zarządzanie tym systemem
- efektywne doskonalenie nauczycieli
- bogate poradnictwo metodyczne
- jeszcze bardziej rozwinięte wydawanie wydawnictwa, które służy praktyce zawodowej
- prezentacja cennych doświadczeń i wymiana myśli.

By nastąpiło to stosunkowo szybko zmiany powinny pójść w 10 kierunkach. Musi nastąpić:

1. europeizacja oświaty dorosłych w Polsce
2. upowszechnienie edukacji dorosłych jako stałej i trwałej części systemy edukacji narodowej
3. profesjonalizacja kształcenia dorosłych
4. uspołecznienie oświaty dorosłych
5. upowszechnienie programów ogólnokształcących w oświacie dorosłych
6. trzeba dokonać powrotu do indywidualnych form pracy, poradnictwa oświatowego i kształcenia indywidualności zgodnie z potrzebami jednostki, a nie tylko z potrzebami całego społeczeństwa. Edukacja dla każdego a nie tylko dla wszystkich.
7. odchodzenie od nauczania nakazowo-rozdzielczego a dochodzenie do rozwijania aktywności i samodzielności w procesie kształcenia i wychowania dorosłych
8. samokształcenie jest to przyszłość w edukacji dorosłych
9. propagowanie idei kształcenia ustawicznego
10. autonomiczność i naukowość oświaty dorosłych